چه کسانی نفت ایران را ملی کردند؟/ همراهی 5 مرجع تقلید با ملی شدن صنعت نفت

29 اسفند سالروز حرکت عظیم ملت ایران با پیشقدمی علما به سمت خارج شدن از زیر سلطه نظام های شرق و غرب است. امروز سالروز ملی شدن صنعت نفت ایران است. فارس/

29 اسفند سالروز حرکت عظیم ملت ایران با پیشقدمی علما به سمت خارج شدن از زیر سلطه نظام های شرق و غرب است؛ امروز سالروز ملی شدن صنعت نفت ایران است.

پس از اشغال ایران توسط انگلیس و شوروی و سپس آمریکا در جنگ جهانی دوم، رقابت استعمارگران بر سر منافع ملت ایران، خصوصا نفت، تشدید شد. دولت ایران بعد از مواجهه با تقاضای شرکت‌های نفتی هر سه کشور، اعلام کرد که دادن هرگونه امتیاز به این شرکتها باید به بعد از جنگ موکول شود، زیرا در زمان حاضر و به دلیل وجود جنگ، وضعیت اقتصادی کشورها روشن نیست و در نتیجه تقاضای هر سه دولت رد شد.

پس از اعلام موضع رسمی دولت ایران، روزنامه‌های حزب توده، از رد پیشنهاد شوروی به خشم آمده و دولت را به باد انتقاد گرفتند.

دکتر محمد مصدق هم چند روز بعد در مجلس شورای ملی نطق مفصلی ایراد کرد و پاسخ روزنامه‌ها و کشورهای خواستار امتیاز را داد و طرحی به مجلس پیشنهاد کرد. که به موجب آن پس از پایان جنگ جهانی دوم، انگلیس و شوروی موظف بودند ظرف مدت شش ماه پس از خاتمه جنگ، نیروهای خود را از خاک ایران خارج کنند اما شوروی نه تنها از خاک ایران خارج نشد، بلکه نیروهای دیگری را هم وارد نقاط شمالی ایران کرد.

در این زمان قوام، نخست وزیر ایران بود، در نتیجه سیاستی که وی در قبال شوروی‌ها اتخاذ کرد موجب شد نیروهای شوروی خاک ایران را ترک کردند، یکی از اقدامات قوام، عقد قراردادی بود که بین دولت ایران و سفیر شوروی در تهران به امضا رسید.

براساس این قرارداد، نیروهای شوروی می‌بایست ظرف یک ماه و نیم خاک ایران را ترک کنند و قرار شد شرکت مختلط نفت ایران و شوروی ایجاد شود و اساسنامه آن ظرف هفت ماه برای تصویب به مجلس پانزدهم پیشنهاد شود.

اما در هنگام تصویب این پیشنهاد نمایندگان مجلس شورای ملی ماده واحده‌ای را به تصویب رساندند که...

ادامه مطلب